Elektrik enerjisinin iletimi, dağıtımı ve güvenli bir şekilde kullanıcıya ulaşması için, koruma sistemleri hayati bir rol üstlenir. Bu koruma sistemlerinin en kritik unsurlarından biri de sekonder koruma rölesi olarak bilinen koruma elemanıdır.
Sekonder koruma rölesi; enerji kesintileri, arızalar ve donanım hasarlarını önlemek amacıyla elektriksel sistemleri sürekli izler ve koruma altına alır. Peki, “sekonder koruma rölesi nedir?” ve elektrik sistemlerindeki önemi nedir? Bu yazıda detaylı bir şekilde inceleyelim.
Sekonder Koruma Rölesi Nedir?
Sekonder koruma rölesi, akım trafolarının sekonder sargılarından alınan akım bilgilerini analiz ederek, olası arızalara karşı koruma sağlamak amacıyla geliştirilen bir röle tipidir. Bu röleler, özellikle elektriksel anomalilerin hızla tespit edilmesi ve müdahale edilmesi gereken durumlarda etkin rol oynar. Sekonder koruma röleleri, alçak ve yüksek gerilim sistemlerinde aşırı akım, düşük/ yüksek gerilim, frekans ve empedans gibi farklı parametreleri izleyerek elektriksel sistemlerde güvenlik sağlar.
İlginizi çekebilir: Trafo Merkezi Nasıl Tasarlanır?
Sekonder Koruma Rölesi Çalışma Prensibi
Sekonder koruma rölesinin çalışma prensibi, bağlı olduğu akım trafoları üzerinden gelen akım bilgisini alarak analiz etmek üzerine kuruludur. Rölenin iç yapısında yer alan akım trafoları, ana akım trafosundan aldığı akım bilgilerini elektronik devrelere aktarır. Bu bilgiler, röle içerisindeki mikroişlemciler tarafından analiz edilerek potansiyel bir arıza durumu ortaya çıktığında gerekli müdahale gerçekleştirilir.
Rölede yer alan akım ayar devresi, sekonder trafoların belirli bir akım seviyesine ulaştığında gecikmeli veya anlık açma yapmasını sağlar. Rölenin üzerinde yer alan Dip-Switch ayarları ile her faz ve toprak için ayrı ayrı akım ayarları yapılabilir. Bu ayarlar, rölenin esnek ve kullanıcı dostu bir koruma yapısı sunmasını sağlar.
Akım Doğrultma ve Karşılaştırma Mekanizması
Sekonder koruma rölesinin önemli bir özelliği, akım doğrultma ve karşılaştırma mekanizmasıdır. Rölenin içindeki doğrultma devresi, arıza akımını doğrultarak mikroişlemciye iletir ve bu değer ayarlanan set değeri ile karşılaştırılır. Ölçülen değer set değerini aştığında röle uyarı verir veya ani açma yapar. Bu sayede arıza oluştuğunda sistemin hızlı bir şekilde koruma altına alınması sağlanır.
Eğer arıza akımı ayarlanan ani açma akım değerini geçerse, röle bekleme yapmaksızın hemen açma yapar. Ancak, “ani dip switch” ayarı kapalı konumdaysa ani açma yapmaz, gecikmeli açma sürecini izler.
Sekonder Koruma Rölesinin Bileşenleri
Sekonder koruma röleleri, elektrik sistemlerinde yüksek güvenlik ve seçicilik sağlayan çeşitli bileşenlerden oluşur. Bu bileşenler arasında özellikle akım trafoları, doğrultma devreleri, Dip-Switch ayarları, test butonları ve reset butonları bulunur. Bu bileşenlerin her biri, sistemin güvenli ve etkili çalışmasını sağlamak için özel işlevler sunar.
- Akım Trafoları: Ana akım trafosundan aldığı akım bilgilerini rölenin elektronik devrelerine aktarır.
- Doğrultma Devresi: AC gerilim doğrultularak mikroişlemciye iletilir, bu işlem sayesinde arıza akımı set değerine göre karşılaştırılır.
- Dip-Switch Ayarları: Her faz ve toprak için akım ayarlarının yapılmasına olanak tanır.
- Test ve Reset Butonları: Rölenin fonksiyonel testini ve arıza sinyallerinin sıfırlanmasını sağlar.
Sekonder Koruma Rölesi Seçimi ve Kullanımı
Sekonder koruma rölesi seçimi yapılırken sistemin teknik gereksinimlerine uygun olarak bazı kritik faktörlere dikkat edilmelidir. Koruma sistemlerinde güvenilirlik, seçicilik, hızlı müdahale kabiliyeti, sistemin sadeliği ve ekonomiklik gibi unsurlar ön plana çıkar. Özellikle enerji kesintilerinin kritik olduğu sanayi tesisleri, kamu binaları ve hassas donanımların bulunduğu sistemlerde sekonder koruma röleleri hayati önem taşır.
Sekonder koruma röleleri, geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir. Özellikle yüksek gerilim (YG) sistemlerinde yaygın olarak kullanılır. Dağıtım merkezleri, sanayi tesisleri, enerji nakil hatları gibi hassas ve yüksek maliyetli alanlarda, bu röleler arızaların önlenmesi ve sistem güvenliği açısından büyük önem taşır.
Sekonder koruma röleleri, YG-OG Sekonder Koruma ve Kontrol Panoları ile birlikte kullanılarak sistemlerin güvenliğini en üst düzeyde sağlar. Pano üreticileri, sekonder koruma rölelerinin yanında bu rölelerin montajı ve devreye alınması için çeşitli pano çözümleri sunmaktadır. TEİAŞ onaylı panolar ile Türkiye’nin enerji altyapısında yüksek standartlarda güvenlik sağlanır.
Neticede sekonder koruma rölesi, enerji sistemlerinin güvenliği ve sürekliliği açısından kritik bir bileşendir. Elektrik sistemlerinde herhangi bir arıza durumunda hızlı ve etkin müdahale sağlamak amacıyla kullanılan bu röleler, yüksek yatırım maliyetine sahip olan sistemlerin güvenliğini sağlar.
RASTGELE TEKNİK İÇERİK İÇİN TIKLAYIN!
İlginizi Çekebilecek Teknik Hesaplar
Kompanzasyon Hesabı
Aydınlatma Hesabı
Yüksek Gerilim İşletme Sorumluluğu Ücreti Hesabı
Sosyal medyada teknik bilgilere maruz kalmak için:
YouTube – Instagram
