Almanya’da bir inşaat projesi mi planlıyorsunuz? O zaman HOAI (Honorarordnung für Architekten und Ingenieure) nedir bilmek zorundasınız.
HOAI, sadece mimar ve mühendislerin ücretlerini düzenleyen bir yönetmelik değil, aynı zamanda projenizin teknik yol haritasını çizen, her adımını planlayan bir rehberdir. Bu yazıda, HOAI’nin 9 aşamasını (Leistungsphasen – LPH) inceleyeceğiz.
HOAI Nedir ve Neden Önemlidir?
HOAI, temelde, Almanya’daki mimarlık ve mühendislik hizmetlerinin kapsamını ve ücretlendirilmesini belirleyen resmi bir yönetmeliktir. Ancak, bundan çok daha fazlasını sunar.
HOAI, bir inşaat projesini başından sonuna kadar sistematik bir şekilde yönetmek, kaliteyi kontrol altında tutmak ve maliyetleri optimize etmek için bir çerçeve sağlar. Her bir aşama (LPH), belirli görevleri ve sorumlulukları tanımlar, böylece projenin her adımında ne yapılması gerektiği açıkça bellidir.
Daha yaygın olarak kullanılan LOD sistemine benzerdir. Daha fazla bilgi için: LOD Nedir? LOD Seviyeleri Nelerdir?
HOAI’nin 9 Aşaması (Leistungsphasen – LPH)
HOAI, bir inşaat projesini 9 temel aşamaya ayırır. Her aşama, belirli teknik hedeflere ulaşmayı ve bir sonraki aşamaya geçiş için gerekli altyapıyı hazırlamayı amaçlar.
LPH 1: Temel Değerlendirme (Grundlagenermittlung) – Projenin Temelleri Atılıyor
Bu aşama, projenin “doğum” anıdır. Müşterinin ne istediği, projenin nerede ve nasıl yapılacağı gibi temel soruların cevapları burada aranır.
- İhtiyaç Analizi: Müşterinin istekleri, beklentileri ve proje hedefleri detaylı olarak belirlenir. Teknik gereksinimler (örneğin, enerji verimliliği standartları, yangın güvenliği yönetmelikleri) netleştirilir.
- Alan İncelemesi: Proje alanının fiziksel özellikleri (topografya, zemin yapısı, mevcut altyapı bağlantıları) analiz edilir.
- Bütçe ve Zaman Çerçevesi: Projenin yaklaşık maliyeti ve tamamlanma süresi için ilk tahminler yapılır.
- Risk Değerlendirmesi: Projeyi etkileyebilecek potansiyel riskler (örneğin, yasal kısıtlamalar, çevresel faktörler) belirlenir.
- Uzman Görüşleri: Gerekli durumlarda, belirli konularda uzman görüşlerine başvurulur. (Yangın danışmanı, Geoteknik uzmanı vb.)
LPH 2: Ön Planlama (Vorplanung) – İlk Çizimler ve Hesaplamalar
Artık projenin ilk somut adımları atılıyor! Ön taslaklar çizilir, teknik fizibilite çalışmaları yapılır ve maliyetler daha da netleşir.
- Konsept Tasarım: Projenin genel mimari konsepti belirlenir. İlk kat planları, kesitler ve görünüşler çizilir.
- Teknik Fizibilite: Taşıyıcı sistem, mekanik ve elektrik tesisatları gibi temel mühendislik sistemlerinin genel prensipleri belirlenir.
- Maliyet Tahmini (Daha Detaylı): LPH 1’deki ilk tahmine göre daha detaylı bir maliyet hesaplaması yapılır.
- Alternatif Çözümler: Farklı tasarım ve mühendislik yaklaşımları değerlendirilir. Maliyet, zaman ve performans açısından en uygun çözüm belirlenmeye çalışılır.
LPH 3: Tasarım Planlaması (Entwurfsplanung) – Proje Kesinleşiyor
Bu aşamada, proje artık “kağıt üzerinde” tamamlanmaya yakındır. Tasarım detaylandırılır, teknik çizimler ve hesaplamalar kesinleşir.
- Detaylı Tasarım: Mimari, statik, mekanik ve elektrik projeleri detaylı olarak çizilir. Tüm yapı elemanları (duvarlar, döşemeler, tesisat boruları, elektrik kabloları vb.) kesin boyutları ve konumlarıyla belirlenir.
- Teknik Hesaplamalar: Taşıyıcı sistemin statik hesapları, mekanik tesisatın ısıtma/soğutma yükü hesapları, elektrik tesisatının güç hesapları gibi mühendislik hesaplamaları tamamlanır.
- Malzeme Seçimi: Yapıda kullanılacak malzemelerin cinsi, kalitesi ve teknik özellikleri kesinleştirilir.
- Kesin Maliyet Hesabı: Projenin nihai maliyeti belirlenir (belirli bir hata payı dahilinde).
LPH 4: Onay Planlaması (Genehmigungsplanung) – Ruhsat Alma Süreci
Projenin hayata geçebilmesi için resmi onayların alınması gerekir. Bu aşama, ruhsat başvuru dosyasının hazırlanması ve ilgili kurumlara sunulması sürecini kapsar.
- Yasal Uygunluk: Projenin, imar planlarına, yönetmeliklere ve diğer yasal düzenlemelere uygunluğu kontrol edilir.
- Başvuru Dosyası: Ruhsat başvurusu için gerekli tüm çizimler, hesaplamalar, raporlar ve diğer belgeler hazırlanır.
- Kurumlarla İletişim: İlgili belediye, itfaiye, çevre müdürlüğü gibi kurumlarla iletişim kurulur ve projenin onaylanması için gerekli süreçler takip edilir.
LPH 5: Uygulama Planlaması (Ausführungsplanung) – Şantiyeye Hazırlık
Artık sıra, projenin sahada nasıl inşa edileceğini en ince ayrıntısına kadar planlamakta!
- Uygulama Projeleri: İnşaatın her aşamasında kullanılacak çok detaylı çizimler hazırlanır. Bu çizimler, adeta bir “yapım kılavuzu” niteliğindedir.
- Teknik Şartnameler: Kullanılacak malzemelerin ve işçiliğin teknik özelliklerini tanımlayan şartnameler hazırlanır.
- Metraj ve Keşif: Projede kullanılacak tüm malzemelerin miktarları (metraj) ve birim fiyatları (keşif) belirlenir.
- İş Programı: İnşaatın hangi işlerin hangi sırayla ve ne kadar sürede yapılacağını gösteren detaylı bir iş programı hazırlanır.
LPH 6: Sözleşme Dokümanlarının Hazırlanması (Vorbereitung der Vergabe) – İhale Süreci Başlıyor
Bu aşamada, projeyi hangi firmanın inşa edeceğine karar vermek için ihale süreci başlatılır.
- İhale Dosyası: İhaleye katılacak firmaların teklif verebilmesi için gerekli tüm teknik ve idari belgeler (şartnameler, sözleşme taslakları, çizimler vb.) hazırlanır.
- Teklif Alma: İhaleye davet edilen firmalardan teklifler toplanır.
LPH 7: İhale ve Yüklenici Seçimi (Mitwirkung bei der Vergabe) – En Uygun Teklif Belirleniyor
Gelen teklifler değerlendirilir ve projeyi en iyi şekilde hayata geçirecek yüklenici firma seçilir.
- Tekliflerin Değerlendirilmesi: Teklifler, teknik yeterlilik, maliyet ve zaman gibi kriterlere göre değerlendirilir.
- Yüklenici Seçimi: En uygun teklifi veren firma ile sözleşme görüşmeleri yapılır.
- Sözleşme İmzalama: Anlaşma sağlandıktan sonra, yüklenici firma ile sözleşme imzalanır.
LPH 8: Uygulama Denetimi (Objektüberwachung) – Şantiye Kontrol Altında
İnşaat süreci boyunca, projenin planlara ve şartnamelere uygun şekilde ilerlemesi sağlanır.
- Saha Denetimi: Düzenli olarak şantiyeye gidilerek inşaatın kalitesi, iş güvenliği ve iş programına uygunluğu kontrol edilir.
- Hakediş Kontrolü: Yüklenici firmanın yaptığı işler karşılığında hak ettiği ödemelerin (hakedişlerin) doğru hesaplanıp hesaplanmadığı kontrol edilir.
- Problem Çözme: İnşaat sırasında ortaya çıkan teknik sorunlara çözümler üretilir.
- Değişiklik Yönetimi: Zorunlu hallerde projede yapılacak değişikliklerin (revizyonların) kayıt altına alınması ve maliyetlere etkisinin hesaplanması.
LPH 9: Teslim Sonrası Bakım ve Yönetim (Objektbetreuung) – Proje Tamamlanıyor, Destek Devam Ediyor
Proje tamamlandıktan sonra, yapının kullanım ömrü boyunca sorunsuz çalışması için destek sağlanır.
- Geçici ve Kesin Kabul: İnşaatın tamamlanmasının ardından, geçici ve kesin kabul işlemleri yapılır.
- As-Built Projeler: İnşaat sırasında yapılan tüm değişiklikler projelere işlenerek, yapının son halini yansıtan “as-built” projeler hazırlanır. (Bkz. As-Built açıklaması)
- Bakım ve Onarım: Yapının bakım ve onarım süreçleri için gerekli bilgiler ve dokümanlar hazırlanır.
- Garanti Takibi: Varsa, garanti süresi boyunca ortaya çıkan sorunların giderilmesi takip edilir.
Sonuç
HOAI, sürekli gelişen bir yönetmeliktir. 2021’deki güncellemeler, Avrupa Birliği standartlarına uyumu artırmıştır. Gelecekte, dijitalleşme (BIM) ve sürdürülebilirlik gibi trendlerin HOAI’ye daha fazla entegre edilmesi bekleniyor.
HOAI; Almanya’da inşaat projelerinin kalite, maliyet ve zaman açısından başarılı bir şekilde yönetilmesi için vazgeçilmez bir araçtır. Bu sistem, sadece mühendis ve mimarlar için değil, aynı zamanda yatırımcılar ve kullanıcılar için de güvence sağlar.
RASTGELE TEKNİK İÇERİK İÇİN TIKLAYIN!
İlginizi Çekebilecek Teknik Hesaplar
Kompanzasyon Hesabı
Aydınlatma Hesabı
Yüksek Gerilim İşletme Sorumluluğu Ücreti Hesabı
Sosyal medyada teknik bilgilere maruz kalmak için:
YouTube – Instagram
