Buchholz Rölesi Nedir ve Nasıl Çalışır?
Buchholz rölesi nedir? sorusun yanıt arayanlar için, güç transformatörlerinde güvenlik ve koruma sağlayan bu cihaz, elektrik mühendisliği dünyasında kritik bir role sahiptir. Özellikle yağ soğutmalı güç transformatörlerinde kullanılan Buchholz rölesi, transformatörlerin iç arızalara karşı korunmasını sağlayan bir emniyet mekanizmasıdır.
Buchholz Rölesi Nedir?
Buchholz rölesi, transformatörlerde iç arızalar sırasında oluşan gaz basıncı ve yağ genleşmesi gibi olayları algılayan ve bu durumlara karşı koruma sağlayan bir röledir. Yağ dolu transformatörlerde, bu cihaz sayesinde arızalar erken tespit edilir ve büyük hasarların önüne geçilir.
Buchholz Rölesi Bağlantısı
Buchholz rölesi, transformatör kazanı ile genleşme kabı arasına monte edilir. Montaj sırasında boru bağlantısının yönü genleşme kabına doğru olmalıdır. Röle üzerinde iki adet bağımsız kontak bulunur:
- Üst Kontak: Alarm sinyali gönderir.
- Alt Kontak: Transformatörün servis dışı kalmasını sağlayan açma komutunu tetikler.
Bu kontaklar, 5A/250V AC veya 0.2A/250V DC değerleriyle çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Normal şartlarda, rölenin içi tamamen yağ ile doludur ve kontaklar açık pozisyondadır.
Buchholz Rölesi Çalışma Prensibi
Transformatör içindeki bir arıza sonucu yağda oluşan gaz kabarcıkları, Buchholz rölesinin çalışma mekanizmasını devreye sokar. Bu süreç şu şekilde işler:
- Küçük Arızalar: Transformatör içinde küçük bir arıza başladığında, yağda oluşan gaz kabarcıkları yukarı çıkar ve rölenin üst kısmında birikerek yağı aşağı iter. Bu durum, üst kontakların kapanmasına ve alarm sinyali gönderilmesine neden olur.
- Büyük Arızalar: Şiddetli arızalarda, alt kontaklar kapanır ve transformatörün servis dışı kalmasını sağlayan açma komutu verilir. Örneğin, bir kısa devre sonucu yağın ani genleşmesi, bu mekanizmayı tetikler.
Buchholz Rölesinin Özellikleri ve Çeşitleri
Buchholz röleleri, transformatörlerin gücüne ve gerilimine bağlı olarak farklı tiplerde uygulanabilir:
- Transformatör Buchholz Rölesi: Ana koruma rölesidir.
- Kademe Buchholz Rölesi: Kademe değiştiriciler için kullanılır.
- Bushing Buchholz Rölesi: İzolatörlerin korunmasında görev alır.
Buchholz rölesi, arızanın türü ve ciddiyeti hakkında bilgi verir. Üst kısmında biriken gazın rengi ve miktarı, arızanın kaynağını anlamak için kullanılır:
- Beyaz Gaz: Kağıt izolasyonun yandığını belirtir.
- Siyah veya Gri Gaz: Yağın yandığını gösterir.
- Sarı Gaz: Ahşap yapıların hasar gördüğünü ifade eder.
- Renksiz Gaz: Hava kabarcıklarını işaret eder.
Buchholz Rölesi ile Gaz Testi
Rölenin üst kısmında biriken gazın analizi, arıza nedenini belirlemek için önemlidir. Bu gazın yanıcı olup olmadığını anlamak için şu adımlar izlenir:
- Gaz boşaltma musluğu açılır.
- Çıkan gaza bir kibrit alevi yaklaştırılarak yanıcılığı kontrol edilir.
Eğer gaz yanıcı ise, transformatör iç arızası olduğu kabul edilir ve cihaz servise alınmadan önce kapsamlı bir testten geçirilir. Yanıcı değilse, gaz hava kabarcığıdır ve transformatör normal çalışmaya döndürülebilir.
Buchholz Rölesi Tasarım Detayları
Buchholz rölesi ve genleşme kabı arasındaki boru bağlantıları rastgele seçilemez. Kullanılan borunun çapı, açıları ve yağ akış hızı gibi faktörler transformatör tasarımına uygun olmalıdır. Örneğin:
- 10 MVA’lık bir transformatörde, boru çapı en az 7.5 cm olmalı ve yağ akış hızı 110 cm/saniye değerinde tasarlanmalıdır.
Ayrıca, soğuk hava koşullarında yağın büzülmesiyle rölenin kontakları kapanabilir. Bu nedenle, tasarımda bu gibi faktörlere dikkat edilmelidir.
Buchholz Rölesi Nasıl Çalışır?
Röle içinde iki şamandıra bulunur:
- Üst Şamandıra: Küçük arızalarda devreye girer.
- Alt Şamandıra: Büyük arızaları algılar ve koruma sağlar.
Arıza sırasında, gaz kabarcıkları bu şamandıraları hareket ettirir. Şamandıraların içinde bulunan cıva, devreyi kapatarak alarm veya açma sistemlerini etkinleştirir.
Buchholz rölesi nedir? sorusunun yanıtı, bu cihazın transformatörlerin güvenliğinde oynadığı hayati rolle özetlenebilir. Arızaların erken tespit edilmesi ve transformatörlerin korunması için bu röleler vazgeçilmezdir. Tasarım, montaj ve test süreçlerinde dikkatli bir yaklaşım, sistemin güvenilirliğini artırır ve uzun ömürlü çalışmasını sağlar. Buchholz rölesi, modern enerji sistemlerinin ayrılmaz bir parçasıdır ve transformatör güvenliğinde etkin bir çözüm sunar.
Sık yapılan yazım hataları ve aramalar: buşolz rolesi, bukholz rölesi, buholz rölesi, buşholz rölesi, bucholz rölesi
RASTGELE TEKNİK İÇERİK İÇİN TIKLAYIN!
İlginizi Çekebilecek Teknik Hesaplar
Kompanzasyon Hesabı
Aydınlatma Hesabı
Yüksek Gerilim İşletme Sorumluluğu Ücreti Hesabı
Sosyal medyada teknik bilgilere maruz kalmak için:
YouTube – Instagram
