Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar nelerdir? Güneş enerjisi santralleri (GES), türetilen elektrik enerjisinin kaynağına ve yasal statüsüne göre “lisanslı” ve “lisanssız” olarak iki ana kategoriye ayrılmaktadır. Her iki sistemin de avantajları, dezavantajları ve yasal yükümlülükleri farklılıklar göstermektedir. 2025 yılı itibariyle güneş enerjisi yatırımları konusunda yeni gelişmeler yaşanmış olup, sektördeki güncellemeler hem yatırımcılar hem de tüketiciler için büyük önem arz etmektedir. Bu yazıda, Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar ve sektördeki en güncel gelişmeleri detaylı olarak ele alacağız.
Lisanslı Güneş Enerjisi Santralleri (GES)
1. Kapasite ve Üretim
Lisanslı GES projeleri genellikle 5 MW ve üzeri büyük çaplı santrallerden oluşmaktadır. Bu tesislerde üretilen elektrik, doğrudan şebekeye satılabilir ve piyasa fiyatlarına göre ticari kazanca dönüştürebilir. Bu yönüyle lisanslı ve lisanssız GES arasındaki farkların en başında lisanslı sistemlerin ticari olarak daha büyük ölçekli yatırımlara olanak sağlaması gelmektedir.
2. Lisans Süreci ve Yasal Gereklilikler
Lisanslı projelerde, yatırım aşamasında belirli yasal ve teknik gereklilikleri yerine getirmek gerekmektedir. Bunlar arasında:
- En az 6 ay süreyle güneş ölçümü yapılması zorunluluğu,
- Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporunun alınması,
- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenen lisans bedelinin ödenmesi,
- Teknik fizibilite raporlarının hazırlanması ve onaylanması gibi adımlar bulunmaktadır. Lisans süresi 49 yıl olarak belirlenmiştir ve bu süre içinde tesislerin enerji piyasasında faaliyet göstermesi mümkün olmaktadır. Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar kapsamında lisanslı projelerin uzun vadeli bir süreci kapsaması önemli bir detaydır.
3. Teşvikler ve Destekler
Lisanslı GES projeleri, devlet tarafından belirli teşviklerden faydalanabilir. 2025 yılı itibariyle güneş enerjisi alanındaki teşvikler arasında:
- Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) projelerine verilen uzun vadeli alım garantileri,
- Yerli ekipman kullanan yatırımcılara ek teşvikler,
- KDV ve gümrük vergisi muafiyetleri gibi destekler yer almaktadır. Bu teşvikler sayesinde Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar, lisanslı projelerin daha kapsamlı teşviklerden faydalanabilmesi şeklinde öne çıkmaktadır.
Lisanssız Güneş Enerjisi Santralleri (GES)
1. Kapasite ve Üretim
Lisanssız GES sistemleri, 5 MW altı kapasiteye sahip olup genellikle bireysel ve kurumsal elektrik tüketicilerinin ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulur. Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar bağlamında lisanssız sistemlerin genellikle kendi tüketimini karşılamak için tercih edilmesi önemlidir.
2. Başvuru Süreci ve Gereklilikler
Lisanssız GES projelerinde başvuru süreci, lisanslı projelere göre daha az karmaşık ve maliyetlidir. Bu sistemlerin kurulumu için:
- Güneş ölçümü veya ÇED raporu zorunlu değildir.
- Daha hızlı ve kolay başvuru süreci bulunmaktadır. Ancak, 2025 yılı itibariyle lisanssız GES projelerinde üretim fazlası elektriğin satışına belirli kısıtlamalar getirilmiştir. Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar açısından bakıldığında, lisanssız sistemlerin daha esnek ancak belirli sınırlandırmalara tabi olduğu görülmektedir.
3. Teşvikler ve Destekler
Lisanssız GES projeleri için de çeşitli devlet teşvikleri uygulanmaktadır. Bunlar arasında:
- KDV istisnası,
- Gümrük vergisi muafiyeti,
- Vergi indirimi gibi destekler yer almaktadır. Bu teşvikler, yatırım maliyetlerini azaltarak projeleri daha cazip hale getirmektedir.
2025 Yılı Gelişmeleri
1. Kurulu Gücün Artışı
2024 yılı sonunda Türkiye’nin toplam güneş enerjisi kurulu gücü 19.590 MW’a ulaşmıştır. Bunun:
- 17.716 MW’ı lisanssız,
- 1.874 MW’ı ise lisanslı GES’lerden oluşmaktadır. Bu rakamlar, Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar açısından, lisanssız GES projelerinin daha yaygın kullanıldığını göstermektedir.
2. Yerli Ekipman Kullanım Zorunluluğu
2024 yılında yapılan düzenlemelerle birlikte, güneş enerjisi santrali yatırımlarında yerli üretim şartı getirilmiştir. Bu kapsamda teşviklerden yararlanmak isteyen yatırımcıların yerli ekipman kullanması zorunlu hale gelmiştir. Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar burada da kendini göstermekte ve yerli üretim zorunluluğunun lisanslı ve lisanssız projelerde farklı şekillerde uygulanabileceği belirtilmektedir.
3. Yeni Lisans Bedelleri
EPDK, 2025 yılı için lisans bedellerini belirlemiştir. Yıllık lisans bedeli, iç tüketim dahil olmak üzere brüt üretim üzerinden kWh başına 0,015 kuruş olarak uygulanacaktır. Lisanslı ve Lisanssız GES Arasındaki Farklar doğrultusunda lisanslı projelerde ek maliyetler olduğu unutulmamalıdır.
Türkiye’de güneş enerjisi sektörü, 2025 yılında da büyümeye devam edecek olup, yatırımcılar ve enerji sektörü oyuncuları için yeni fırsatlar sunmaya devam etmektedir.
RASTGELE TEKNİK İÇERİK İÇİN TIKLAYIN!
İlginizi Çekebilecek Teknik Hesaplar
Kompanzasyon Hesabı
Aydınlatma Hesabı
Yüksek Gerilim İşletme Sorumluluğu Ücreti Hesabı
Sosyal medyada teknik bilgilere maruz kalmak için:
YouTube – Instagram
